به گزارش خبرگزاری «حوزه» حجت الاسلام محمودملکی راد پیش از ظهر امروز در نشست علمی «درآمدی بر فلسفه مهدویت پژوهی» که در دفتر تبلیغات اسلامی برگزارشد، گفت: در دهه های اخیر، توجه خاصی به مباحث مهدویت شده است.
وی افزود: انقلاب اسلامی، از قیام حضرت مهدی(عج) الگوبرداری کرده و در عصر غیابت با نیابت از امام(ع)، مساله ولایت فقیه را مطرح کرده است.
این محقق حوزه اظهارکرد: مساله آینده بشریت مورد توجه و دقت جهان و ادیان مختلف است و در اندیشه مهدویت، مساله آینده و با توجه به آیاتی که در این زمینه دلالت می کند، بحث مهدویت پژوهی از اهمیت خاصی برخوردار شده است.
دبیر این نشست علمی بیان کرد: حوزویان، در عرصه مباحث مهدوی، همیشه تلاش هایی را انجام داده اند، ولی اگر در مجموع بخواهیم به این مباحث توجه کنیم می توانیم به دو نگاه در این زمینه برسیم؛ نگاه اول، آن است که آن را می توان به علم درجه یک مرتبط دانست؛ موضوعاتی چون و انتظار و ظهور و...
این محقق حوزه گفت: نگاه دوم این است که از بیرون از این مساله بخواهیم یک اندیشهای را به عنوان علم مدون در نظر بگیریم؛ این مساله باعث می شود که این نگاه، نگاهی درجه دو باشد؛ یعنی اینکه روش این علم و چگونگی تحول و تطور این مساله در نظر گرفته شود.
وی افزود: در این نشست دو مبحث مورد توجه واقع می شود؛ نخست اینکه می توان مفهوم فلسفه مضاف را برای مهدویت به کار برد؛ به طور کلی این بحث مطرح می شود که فلسفه مضاف چیست و به ارکان علمی می توان آن را اطلاق کرد.
حجت الاسلام ملکی راد اظهارکرد: اصولا نگاه درجه دو به مباحث مهدویت می تواند از سنخ فلسفه مضاف باشد یا خیر؛ حال اگر این گونه باشد آیا این مساله از سنخ علم است یا خیر.
دبیر این نشست علمی بیان کرد: سوال دیگر این است که آیا مهدویت به خودی خود یک علم است یا یک مساله بین رشته ای است.
مهدویت پژوهی به مباحث درونی و جزیی مهدویت می پردازد
در ادامه این نشست علمی، حجت الاسلام حسین الهی نژاد از اساتید دانشگاه و کارشناس مباحث مهدویت حوزه علمیه قم، گفت: مهدویت پژوهی به عنوان یک حوزه مطالعاتی به مباحث و مسایل درونی و جزیی مهدویت می پردازد.
وی افزود: نظیر مسئله انتظار، غیبت، ظهور و حکومت جهانی و.... که جزو مسایل مهدویت پژوهی بوده و با رویکرد درونی و جزیی تعریف می شوند و نیز به عنوان مسایل درجه یک در قلمرو مهدویت پژوهی توجیه پذیر هستند.
استاد دانشگاه بیان کرد: همیشه در کنار مسایل درجه یک، یک سری مسایل درجه دو قراردارند که با رویکرد بیرونی و کلی بازشناسی می شوند و حوزه ای که این نوع مباحث را در دستور کار خویش قرارداده و در مسیر پاسخگویی به آنها گام بر می دارد، فلسفه علوم نام دارد.
وی گفت: فلسفه مهدویت پژوهی نیز به عنوان فلسفه مضاف به علوم یک دانش درجه دو تلقی شده و به مباحث کلی و بیرونی مهدویت پژوهی می پردازد به تعبیر دیگر به مباحث و مسایلی می پردازد که رو در روی کل مهدویت پژوهی قراردارند.
حجت الاسلام الهی نژاد بیان کرد: مسایلی چون روش شناسی مهدویت پژوهی، تطول و تحول مهدویت پژوهی، مساله شناسی مهدویت پژوهی، معرفت شناسی مهدویت پژوهی، موضوع شناسی مهدویت پژوهی، مسایل کلی و بیرونی مهدویت پژوهی می باشند که در دستور کار فلسفه مهدویت پژوهی که یک دانش درجه دو است قراردارد.
وی گفت: به طور کلی فلسفه مهدویت پژوهی، برآمده از پاسخها، تحلیل ها و نظریه پردازی های راجع به پرسش های بنیادی و کلان فلسفی در حوزه مهدویت پژوهی است.
این کارشناس عرصه مهدویت خاطرنشان کرد: به تعبیر دیگر، فلسفه مهدویت پژوهی به حجم وسیعی از مباحث نظری، تحلیلی و فلسفی در باب مهدویت پژوهی نظر دارد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: پیرامون فلسفه مهدویت پژوهی دو گونه مباحث مطرح شده است؛ مباحثی که مربوط به حوزه درونی فلسفه مهدویت پژوهی نظیر روش شناسی، تطور شناسی، مبانی شناسی و... بوده و کیفیت تعامل آنها را با فلسفه مهدویت پژوهی بر ملا می سازد و مباحثی که در قالب مقدمه و درآمد به حوزه بیرونی فلسفه مهدویت پژوهشی نظر داشته و نحو شکل گیری، ماهیت و جایگاه آن را مورد تحلیل قرار می دهد.
بعد از انقلاب اسلامی مساله مهدویت به اوج خود رسید
در ادامه این مراسم، حجت الاسلام والمسلمین بهروزی لک، گفت: غالب پژوهشگران، این گونه هستند که از بس غرق در جزئیات یک علم هستند از این که از بیرون به این علم نگاه کنند غافل هستند.
وی افزود: مهدویت علم تازه ای نیست و از گذشته و از زمان شیخ مفید و شیخ صدوق و... مطالعات در خصوص مهدویت وجود داشته است و از زمان انقلاب اسلامی این مساله نیز به اوج خود رسیده است.
عضو هئیت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: نگاه درجه دو به علوم باعث استفاده بهتر از ابزار مطالعه یک علم است؛ در خصوص این علم باید گفت هرچه قدر مهدویت پژوهی در حوزه فعال تر باشد، بهتر می توانیم در این عرصه علمی به توفیقات برسیم.
وی خاطرنشان کرد: فلسفه یک علم، پس از آن است که آن علم را به اثبات برسانیم؛ در واقع این مساله درست است که به دنبال علم بودن یا رشته بودن مهدویت بپردازیم ولی آیا در اصطلاح فلسفه علم می توانیم این مساله یعنی مهدویت را به عنوان یک فلسفه علم مطرح کنیم.
حجت الاسلام والمسلمین بهروزی لک اظهارکرد: به فلسفه بودن این علم کاری نداریم؛ ولی در حال حاضر به دنبال آن هستیم که می خواهیم بدانیم چه چیزی را مورد مطالعه قرار می دهیم؛ اگر به این مساله دقت نکنیم به این آفت دچار می شویم که می خواهیم یک امر قبول شده را بقبولانیم.
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: در خصوص روش شناسی این بحث نقدی وارد است؛ وقتی در این عرصه وارد می شویم باید یک تعریف علمی ارایه کنیم که جامع باشد؛ در این زمینه باید مراد خود را از علم بیان کنیم.
وی افزود: در زمینه مطالعات فلسفه و علم دو حالت وجود دارد؛ یعنی وقتی از علم یاد می کنیم منظور آگاهی های انسجام دار و منسجم است؛ امروزه یک تعبیر دیگری به نام علم تجربی نیز وجود دارد که در این بحث مورد اعتنا و نظر نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: نکته دیگر این است که باید بپذیریم مهدویت مفروض مسلم است و جای بحث و ان قلت ندارد و باید توضیح دهیم که مساله دارای چه فروعاتی است.
وی خاطرنشان کرد: نکته دیگر این است که گرایش بودن در این زمینه درست نیست زیرا مهدویت گرایشی از علم کلام نیست چون دارای تاریخ خاص خود است .
کتاب درآمدی بر فلسفه مهدویت پژوهی کار موفقی است
در ادامه این نشست علمی، حجت الاسلام والمسلمین ایزدپناه گفت: کتاب درآمدی بر فلسفه مهدویت پژوهی کار موفقی است که نثر روان در عین وفاداری به سنت های علمی و آکادمیک، احاطه به علوم حوزوی و دانش های دانشگاهی از نقاط قوت این اثر است.
این محقق حوزه ودانشگاه بیان کرد: اینکه در روش فلسفه به روش استدلالی و برهانی بپردازیم نمی توانیم تعریف کاملی ارایه دهیم بلکه روش تحلیل نیز که سنت فلسفه معاصر است بسیار مهم است.
پژوهشگر عرصه مهدویت اظهارکرد: در خصوص فلسفه مطلق و مضاف این نکته باید در نظر گرفته شود که این است که فلسفه را به فلسفه های پایه و مضاف تقسیم کنیم تا دچار مسایل خاص فلسفه مطلق و مضاف نشویم.
وی گفت: مهدویت پژوهی ثبوتی و پیشنی باید مقدم باشد و سپس باید به مهدویت پژوهی اثباتی و پیشنی در نظرگرفته شود؛ نکته دیگر آن است که مدعی این نظریه باید جایگاه عرفان، هنر، تمدن و فرهنگ در عرصه تمدن پژوهی در نظر گرفته شود.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدپناه خاطرنشان کرد: مدعی این نظریه، مهدویت را علم، سپس رشته و گرایش و بین رشته ای بیان کرده است؛ رشته و بین رشته، اعم از علم است؛ رشته شامل یک سلسله علم هم خانواده است.
